گروه مهندسی صنایع

تاریخچه و چشم‌انداز

بیشتر بخوانید:

1. لیست اعضای هیأت علمی گروه

مدیر گروه

اطلاعات تکمیلی در مورد رشته

معرفی رشته تحصیلی

پیدایش مهندسی صنایع به عنوان یک حرفه به تحقیقات و فعالیت های فردریک تیلور در سال های 1856 – 1915 بر می گردد که مفهوم مدیریت علمی را بنیان گذاری کرد.

در حقیقت با انقلاب صنعتی و توسعه چشم گیر در صنایع، روش های سنتی و دستی مدیریت و کنترل نیروی انسانی و کارگاه ها پاسخگو نبود و روش های علمی با تکیه بر مدل های ریاضی و الگوریتم های کامپیوتری به عنوان ابزارهای مدیریت علمی بروز پیدا کرد. 

در این دیدگاه، مدیریت به معنی تصمیم گیری در جهت استفاده درست و بهینه از منابع موجود می باشد. یعنی با چه روش و ترتیبی منابع استفاده گردد و تخصیص یابد.

در سال های بعد با معرفی مفهوم سیستم و تفکر سیستماتیک، مهندس صنایع به عنوان تحلیل گر سیستم معرفی گردید یعنی کسی که به جنبه های مختلف یک سیستم اشراف دارد و از این رو می تواند به هماهنگ کردن سیستم و بهینگی آن بپردازد.

یک مهندس صنایع به منظور اجرای صحیح کارکردهای مورد انتظار، نیاز به دانش و تحصیلات در زمینه های زیر می باشد که در دوران کارشناسی دانشگاه به وی آموزش داده می شود.

1) ریاضیات مقدماتی: توابع، جبر مقدماتی، مشتق و انتگرال و ... (پایه ای).

2) آمار و احتمال: به منظور آشنایی با مفهوم دانش و اطلاعات و روش مقدماتی پردازش اطلاعات (پایه ای و کاربردی).

3) اصول اولیه اقتصاد: جزو مباحث مقدماتی مدیریت مالی که در بازار های پولی و مالی، بازارهای سرمایه، قیمت گذاری، شرکت های ارزش گذاری و اداره مالیات و دارایی کاربرد دارد (پایه ای).

4) اقتصاد مهندسی: در بازارهای پولی و مالی، کارشناسی مسائل بانکی، ارزیابی طرح های اقتصادی (شرکت های خصوصی و وزارت صنعت و معدن)، قیمت گذاری و برنامه ریزی استراتژیک کاربرد دارد (کاربردی).

5) تحقیق در عملیات: بهینه سازی سیستم ها و مدل ها که در مسائل طراحی محصولات، بازارهای پولی، مالی و سرمایه، طراحی زنجیره تامین و سایر حوزه های کاری مهندسی صنایع کاربرد دارد. مهمترین ابزار ریاضی در مهندسی صنایع می باشد (پایه ای).

6) ارزیابی کار و زمان، طرح ریزی واحدهای صنعتی و طراحی و ایجاد واحدهای صنعتی: مهمترین کاربرد این مباحث در ارزیابی طرح های اقتصادی، ایجاد واحدهای صنعتی و کارآفرین و مدیریت علمی فرایندهای این واحدهای صنعتی است (پایه ای و کاربردی).

7) کنترل موجودی، برنامه ریزی تولید: مدیریت، برنامه ریزی و زمانبندی  تولید و تامین. یک فعالیت عملیاتی و روزانه می باشد که به هماهنگی بخش های تدارکات (خرید)، تولید و توزیع (فروش) می پردازد (پایه ای و کاربردی).

8) مدیریت و کنترل پروژه: به کنترل پروژه های عمرانی، راه و ساختمان، نفتی و گازی و ... در ابعاد هزینه، زمان و کیفیت می پردازد (کاربردی).

9) مدیریت کیفیت و نگهداری و تعمیرات: به موضوع کیفیت محصولات و خدمات و روش های تضمین کیفیت می پردازد. همچنین برنامه نگهداری و تعمیرات تجهیزات تولیدی را مشخص می کند (مفهومی و کاربردی).

10) سیستم های مدیریت اطلاعات: پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات در سازمان ها را با توجه به مقتضیات و نیازهای اطلاعاتی مدیریت پیگیری می کند (مفهومی و کاربردی).

11) مدیریت زنجیره تامین (کارشناسی ارشد): به مدیریت و بهینه سازی تعاملات و ارتباطات بین سازمانی در یک دیدگاه هماهنگ و یکپارچه می پردازد (کاربردی).

12) مدیریت حمل و نقل (کارشناسی ارشد): برنامه ریزی استراتژیک حمل و نقل، مسائل مسیریابی و توزیع زنجیره تامین (کاربردی).

12) سایر دروس و کارگاه های مهندسی: آشنایی با مفاهیم فنی و تولیدی در کارگاه های صنعتی (مفهومی و کاربردی).

فرصت های شغلی

با توجه به دانش و تحصیلات یک مهندس صنایع که در اسلایدهای قبلی توضیح داده شد، یک مهندس صنایع به عنوان کارشناس و تحلیل گر سیستم در شرکت های خدماتی مانند بانک ها، شرکت های بیمه، ادارات مالیات، فرودگاه ها، شهرداری ها، وزارت صنعت و معدن و شرکت های پشتیبانی دولتی (سازمان برنامه و بودجه، سازمان بازرسی کشور و ...) می تواند مشغول به کار شود (بعد از دوره های کارآموزی و کارورزی لازم).

اما جایگاه اصلی یک مهندسی صنایع، شرکت های تولیدی (دولتی و خصوصی) است که می تواند نقش مهمی در بهبود فرایندهای تولیدی و مدیریت موثر، چابک و کارآمد یک واحد تولیدی داشته باشد. به منظور، توضیح نقش مهندس صنایع در یک شرکت تولیدی، نمودار صفحه بعد را به عنوان بخش های مختلف یک واحد تولیدی در نظر می گیریم.

در این نمودار قسمت های با کادر قرمز تخصص اصلی یک مهندسی صنایع، قسمت های با کادر زرد تخصص مشترک مهندسی صنایع با سایر رشته ها و قسمت های سبز عدم تخصص یک مهندس صنایع می باشد.

فرصت های تحصیلی

در حال حاضر گرایش های بهینه سازی سیستم ها، سیستم های سلامت، لجستیک و زنجیره تامین، سیستم های کلان، سیستم های مالی، مدیریت مهندسی، کیفیت و بهره وری، مدیریت پروژه و تحقیق در عملیات در دوره کارشناسی ارشد فعال می باشد.

همچنین گرایش های بهینه سازی سیستم ها، سیستم های سلامت، لجستیک و زنجیره تامین، سیستم های کلان، سیستم های مالی، مدیریت مهندسی، کیفیت و بهره وری، مدیریت پروژه و سیستم های اطلاعاتی در دوره کارشناسی دکتری فعال می باشد.

ظرفیت دوره کارشناسی ارشد روزانه حدود 900 نفر، شبانه حدود 300 نفر، پیام نور حدود 800 نفر، غیر انتفاعی 1500 نفر، پردیس خودگردان حدود 350 نفر می باشد.

ظرفیت دوره دکتری دانشگاه های سراسری در حال حاضر حدود 150 نفر و دانشگاه آزاد حدود 58 نفر می باشد.

فرصت ها و تهدیدها

مهمترین فرصت در رشته مهندسی صنایع، موقعیت های شغلی متنوع و زیادتر نسبت به سایر رشته های مهندسی به علت کاربرد این رشته در اکثر صنایع می باشد. به عبارت دیگر با توجه به اینکه مهندسی صنایع محدود به یک صنعت خاص نمی باشد، در کلیه شرکت های ساخت، عمرانی، خودروسازی، داروسازی و حتی شرکت های خدماتی کاربرد دارد.

از فرصت های دیگر، مهارت های کارآفرینی در این رشته تحصیلی می باشد به گونه ای که مهندسین صنایع، اصول و مراحل ایجاد واحدهای صنعتی و نحوه ارزیابی این واحدها را با جزئی ترین مراحل فرا می گیرند و به صورت عملی پروژه هایی در این زمینه انجام می دهند.

فرصت های تحصیلات تکمیلی و پژوهشی از فرصت های قابل ذکر در این زمینه می باشد.

وجود موسسات غیر معتبر و با کیفیت پایین در ارائه مدرک (فروش مدرک) کارشناسی و کارشناسی ارشد. 

فرصت های پژوهشی با موضوعات بین رشته ای که باعث دشواری تحصیلات تکمیلی و ارائه رساله دکتری می شوند.

نیاز به مهارت های تکمیلی به علت افزایش رقابت در تصدی فرصت های شغلی.

مهارت های تکمیلی

دوره های استاندارد های صنعتی مانند ایزو 9001، ایزو 14001، EFQM، گواهینامه صلاحیت ایمنی (HSE).

نرم افزار کاربردی GAMS، MSP، Minitab، Clementine

برنامه نویسی کامپیوتر (C++، جاوا، اندروید و ...)

شبکه های کامپیوتری

مهارت های ارتباطی، مدیریتی، تصمیم گیری گروهی، انگیزشی 

تجزیه و تحلیل روند، مدیریت سهام، مدیریت پرتفوی، برنامه ریزی استراتژیک، ارزیابی عملکرد